“ꜱᴛʀᴀᴋꜱ ʜᴏᴜᴅᴇɴ ᴢᴇ ᴇʀ ɴᴀᴄʜᴛᴍᴇʀʀɪᴇꜱ ᴀᴀɴ ᴏᴠᴇʀ…”

Onlangs mochten we een familie begeleiden na het overlijden van hun lieve moeder en oma. Een oma die enorm trots was op haar twee kleine boefjes van 3 en 1,5 jaar. De kleinkinderen gingen maar wat graag naar hun oma toe. Zo waren ze een aantal dagen voor haar overlijden ook nog bij haar.

“We twijfelen sterk om ze nu nog mee te nemen naar hun oma, nu ze overleden is. Want straks houden ze er nachtmerries aan over.” Een natuurlijke en vooral ook heel begrijpelijke reactie van de ouders. Dit horen we vaker. Je wilt namelijk niets liever dan je kinderen beschermen tegen de pijn en het verdriet wat je zelf voelt. Toch is de beleving voor kinderen anders, zij staan er meer onbevangen in.

We hebben deze ouders aangeboden om hen te begeleiden tijdens het eerste bezoek van de kinderen aan oma. We spraken af en hebben eerst kennis gemaakt met de jochies. Al snel was het ijs gebroken en voelde het voor hen vertrouwd. Toen we aangaven dat we nog even bij oma gingen kijken, hadden we de deur nog niet opengedaan of de oudste stond al achter ons. Zo nieuwsgierig naar oma.

Zijn oma lag in de kleding die ze voor Kerst gekocht had in een opbaarmand en het leek net alsof ze sliep. Om duidelijk te maken dat oma dood is en niet slaapt speelden we een ‘Kiekeboe-spelletje’. De kinderen gingen er helemaal in op. Als snel werd er een knuffeltje neergelegd bij oma en voelden ze met hun handjes aan oma’s handen om te voelen hoe koud ze was.  De dagen erna speelden de jongens met hun auto’s en speelgoed rondom hun oma, alsof het de gewoonste zaak van de wereld was.

Door deze ervaring was de drempel om ze mee te nemen naar de dag van het definitieve afscheid minder groot. De kinderen waren er tijdens de afscheidsplechtigheid dan ook gewoon bij. Toen ik het afsluitende woordje deed kwam het kleinste boefje naast mij staan. Hij wou bij mij op de arm. Tuurlijk! Waarom ook niet? Maar even daarna kwam de oudste ook. Die wou graag op de andere arm. Deze uitdaging was wat groter. Toch wat meer aan krachttraining doen de volgende keer 😉. Met twee kinderen, half hangend in mijn armen, sloten we de afscheidsplechtigheid af voor hun allerliefste oma.

Tijdens het nagesprek gaven de ouders aan dat ze met een fijn gevoel terugkijken op het betrekken van hun kinderen. Ze hebben de dagen voor het afscheid en de dag van het afscheid nu samen als gezin kunnen beleven. Dit is zó helpend in de verdere verwerking. Hun kinderen kunnen ook jaren later met trots naar de foto’s en video kijken en vertellen dat ze hier onderdeel van zijn geweest. Ook al zullen ze zich de details niet herinneren, deze eerste kennismaking met de zachte kant van de dood zal er in ieder geval voor hebben gezorgd dat ze de dood niet alleen als verdrietig maar ook als liefdevol en warm hebben ervaren. De dood hoort hoe dan ook bij het leven. Omdat het heel begrijpelijk is dat je in alles je kinderen wilt beschermen en ze misschien goedbedoeld weg wilt houden van de dood delen wij dit verhaal. Wij zeggen hiermee niet dat het één goed is en het ander niet, maar wij gunnen iedereen in ieder geval een keuze.

Dat is waarom wij deze situatie met toestemming van de ouders delen.